2013 yılına ait kira gelir vergisi beyannamesi, 1 Mart-25 Mart tarihleri arasında verilecek. Kira gelir vergisi mükelleflerinin, beyanname verirken dikkat etmeleri gereken birkaç noktayı hatırlatmak istedik.

Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler, “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade edilmektedir ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 73’üncü Maddesi’ne göre, beyanı zorunlu en az kira, “emsal kira bedeli”dir. Kiraya verilen gayrimenkullerin kira bedelleri, emsal kira bedelinden düşük olamaz. Emsal kira bedeli ise, kiraya verilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yüzde 5’i olarak hesaplanır.

Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde emsal kira bedeli esas alınır. Buna göre, evinizi bedelsiz olarak bir tanıdığınızın kullanımına bıraktığınızda ya da kiraya verdiğiniz evinizin kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması halinde, emsal kira bedeli üstünden yani evinizin değerinin yüzde 5’i kadar kira vergisi beyanında bulunmanız gerekir. Ancak bazı durumlarda emsal kira bedeli esası uygulanmaz.

Diyelim ki uzun bir süre evinizde olmayacaksınız yani eviniz boş kalacak ve siz evde yokken evinizin bakımsız kalmasını, korumasız kalmasını istemiyorsunuz. Bu nedenle evinizi bir başkasına evin bakımı ve korunması için bedelsiz olarak bırakıyorsunuz. İşte bu durumda emsal kira bedeli esası uygulanmıyor ve kira gelir vergisi ödemiyorsunuz.

Evinizi anne-babanızın, çocuğunuzun ya da kardeşinizin kullanımına tahsis ettiğinizde de emsal kira bedeli uygulanmıyor. Diyelim ki, iki çocuğunuz var ve ikisine de konut olarak kullanmaları için birer daire tahsis ettiniz. Bu durumda da vergi ödemiyorsunuz ancak bir çocuğunuza iki daire tahsis ettiyseniz dairelerden biri için emsal kira bedeli üstünden vergi ödemeniz gerekiyor ya da çocuklarınızdan biri kendisine tahsis ettiğiniz evi ofis olarak kullanıyor; bu durumda da ofis olarak kullanılan evden kira geliri elde etmiş sayılıyorsunuz ve vergiye tabi oluyorsunuz.

Kayınvalideniz-kayınpederiniz veya teyze, amca, hala, yeğen gibi diğer akrabalarınıza tahsis evinizi ettiğinizde, emsal kira bedeli esası uygulanıyor ve kira geliri elde etmiş sayılıyorsunuz. İkinci dereceden akrabalarınızın sizinle birlikte oturması durumunda da emsal kira bedeli esası uygulanmıyor ve bu kişilerden kira geliri elde etmiş sayılmıyorsunuz.

Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da akrabanız olmayan yakınlarınızın, arkadaşlarınızın sizinle birlikte ikamet etmesi durumunda, emsal kira bedeli esasının uygulanıyor olması. Yani, bir arkadaşınız sizinle yaşadığı sürece, onun varlığından kira geliri elde ettiğiniz düşünülerek, kira gelir vergisi mükellefi oluyorsunuz ve emsal kira bedeli kadar vergi beyan etmeniz gerekiyor.

Kira geliri vergisi konusunda en çok karşılaşılan sorulardan biri de mesken kira gelirlerine istisna uygulaması. 2013 yılı için belirlenen istisna tutarı 3 bin 200TL. Eğer konut kira geliriniz 3 bin 200TL’nin altındaysa, vergi dairesinde mükellef kaydı açtırmanıza ve beyanname vermenize gerek yok. Konut kira geliriniz 3 bin 200TL’nin üstünde ise, yıllık beyanname ile beyan ettiğiniz kira geliri tutarından istisna tutarının düşülmesi gerekiyor.

Burada önemli olan nokta, mesken istisnası uygulamasının yalnızca konut olarak kiraya verilen mülkler için uygulandığını hatırlamanız. Yani, konut ve iş yeri kira gelirlerinizi birlikte beyan ettiyseniz, yalnızca konut kira gelirinize bu istisna uygulanacaktır ya da yalnızca iş yeri kira geliriniz varsa, bu istisnadan faydalanamayacaksınız.

Tekrar hatırlatalım; Kira Gelir Vergisi beyannamelerinizi 23 Mart’a kadar, bağlı olduğunuz vergi dairesine ulaştırmayı unutmayın.

Beyanname Hazırlama Kılavuzu’na ise şu adresten ulaşabilirsiniz:

http://www.gib.gov.tr/fileadmin/beyannamerehberi/2014_kirageliri.pdf